Okul defterleri ''Notebook'' oldu

Sokaklarda, iş yeri tabelalarının Türkçe'yi kirlettiği tartışılırken, çocukluğumuzda üzerinde “okul defteri” ibaresi bulunan defterlerin yerini de sessiz sedasız “notebook” yazılı defterler aldı.

Doç. Dr. Mehmet Kara'nın yaptığı araştırma, özellikle 2000'li yıllardan sonraki defter kapaklarını İngilizce kelimelerin “istilasına uğradığını”, Türkçe kelimelerin ise defterlerin altlarında bir yerlere sıkıştığını ortaya koydu.

Fatih Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi öğretim üyelerinden Doç. Dr. Kara'nın araştırmasına göre, kapaklarında “okul defteri” yazan, “adı, soyadı, numarası” boşluklarını içeren defterlerin yerini, artık “single”, “love”, ”apple”, “rainbow”, “flower”, “apricot”, “world”, “strawberry” yazılı defterler aldı.

Araştırmasında, Türkiye'de iç piyasa için üretilen defter kapaklarındaki yaklaşımın dünyanın çok az ülkesinde görülebileceğini vurgulayan Kara,

”Özellikle 2000 yılından sonra bütün görsel ögeleri açıklayan kelimeler, sadece İngilizce ile ifade edilmiştir” saptamasında bulundu.

Özellikle internet dilinin İngilizce olması nedeniyle gelecek 50 yılda bir çok dünya dilinin ortadan kalkabileceği uyarısında bulunanların olduğunu ifade eden Kara, şunları kaydetti:

“Türkçe'nin İngilizce'den etkilendiği yıllar iletişim ve etkileşimin en üst düzeye çıktığı yıllardır. Bu yüzden, günümüz Türkçesi, İngilizcenin yoğun baskısı altındadır. Öte yandan yabancı dille öğretim yapılan okulları bitirenler ve yurt dışında yetişenler sayıca çoğalmıştır.

Küreselleşmeden sonra ortaya çıkan kültürel çözülmeyle birlikte yabancı kelime kullanımının bireyi kültürlü ve seçkin bir kişi gibi göstereceğine dair yanlış inanç, dalga dalga yayılmaktadır. Bütün bunlar, bir çok alanda Türkçe'nin, İngilizce'nin istilasıyla karşı karşıya kalmasına sebep olmaktadır.”

İNGİLİZCE DEFTER KAPAKLARI

Kara'nın araştırmasına göre, günümüz defterlerinde Türkçe kelimeler ya ön kapağın en altında bir yerlere sıkışıp kalıyor ya da arka kapağın en alt kısmında ancak kendilerine yer bulabiliyor.

Araştırma için yüzlerce defter kapağı üzerinde çalışan Kara, defterlerin ön kapaklarının orta ve üst kısımlarına, burada bulunan resim ile figürlerin yanlarına ve içlerine, göz alıcı renklerin bulunduğu kısımlara İngilizce kelimelerin yerleştiğini saptadı.

Bu kapaklarda “baş köşeye yerleşen” İngilizce'nin “üst dil” görünümü kazandığını kaydeden Kara, araştırmasında şu sonuçları ortaya koydu:

-İngilizce kelimelerin puntoları oldukça büyük ve değişik görünüşlerle kapaklarda yerlerini almışlardır. -İncelediğimiz defterlerde Türkçe cümle sayısı yok denecek kadar azdır ve bunlar sadece defterlerin “yirmi yaprak”, “çizgili”, “kareli” gibi özelliklerini anlatmaktadır.

-Bu defter kapaklarında bu haliyle Türkçe, bir “alt dil” ya da “uyruk dili” görünümündedir. Türkçe kelimelerin hepsi, zor görünecek biçimde küçük puntoludur ve tek tip yazıyla yazılmışlardır. Ana dile ait unsurlar, öz yurtlarında birer “gariptir”.

-Türkçe'de hiç kullanılmayan İngilizce kelimeler, bunların verdiği mesaj ve taşıdığı anlam zihinlere yerleştirilmek amacıyla sık sık tekrarlanmıştır. ”Single-bekar” kelimesi tek defterin kapağında 53 kez tekrarlanırken, ”love-aşk”, “power of nature-doğanın gücü”, “exercise notebook-alıştırma defteri”, “apple-elma”, “wind surf-rüzgar sörfü”, “rainbow-gökkuşağı”, ”flower-çiçek” “my world-dünyam”, “strawberry-çilek” gibi kelimeler tek kapağın üzerinde onlarca defa yineleniyor.